Prometheus
byMieke Mosmuller
23-07-2014
8 comments
In search for the truth midway between contradictions I continue my questioning: What is that proud feeling of being unique, of being an individual in mankind - that is a developing whole for certain - of which one is a part, based on?
I consult Greek mythology again, this time the Prometheus-Saga. In the Prometheus-Saga the becoming independent of mankind is described in a different way from the Persephone-Saga. In the Prometheus-Saga the becoming independent has a mankind-character. Prometheus is a son of the Titans. He takes responsibility for the independence of mankind. The Greek tragedy writer Aeschylus writes in his drama, ‘Prometheus unbound' (Prometheus talks here himself):
‘First of all, though they had eyes to see, they saw to no avail; they had ears, but they did not understand ; but, just as shapes in dreams, throughout their length of days, without purpose they wrought all things in confusion. They had neither knowledge of houses built of bricks and turned to face the sun nor yet of work in wood; but dwelt beneath the ground like swarming ants, in sunless caves. They had no sign either of winter or of flowery spring or of fruitful summer, on which they could depend but managed everything without judgment, until I taught them to discern the risings of the stars and their settings, which are difficult to distinguish.
Yes, and numbers, too, chiefest of sciences, I invented for them, and the combining of letters, creative mother of the Muses' arts, with which to hold all things in memory. I, too, first brought brute beasts beneath the yoke to be subject to the collar and the pack-saddle, so that they might bear in men's stead their heaviest burdens; and to the chariot I harnessed horses and made them obedient to the rein, to be an image of wealth and luxury. It was I and no one else who invented the mariner's flaxen-winged car that roams the sea.’
He was the teacher in the first principles of medicine, also the principles of prophecy on the hand of signs in nature, he taught people to read dreams and gave them much more. Like he himself says: ‘What man knows, he learned it from Prometheus!’
Zeus saw the light of the fire on the earth from above and kindled in a terrible divine anger. This deed of Prometheus, by which mankind found independence, had great consequences for Prometheus himself and for mankind as a whole. Prometheus was chained to a rock of the Caucasus by order of Zeus – for ever – where he had to endure an eagle picking his liver in the beaming sun during daytime. On sunset, when it became dark, the wound healed again, to be opened up again by the eagle the next day… Because Prometheus was a god, he was immortal and his suffering was endless. At last – after ten thousands of years – he was released by Hercules, through the intercession of Apollo and Artemis, who pleaded for him with Zeus, and Zeus ceded…
Mankind on the other hand was punished by sending Pandora to earth with a box, which was filled with misery from which mankind had to suffer. Goethe has described it beautifully in his play ‘Pandora’, how Prometheus – the one who is the ‘thinker in advance’, the one who knows what will happen next – had a brother, Epimetheus, the one who is the ‘thinker afterwards’. Epimetheus always lags on the facts, because he can only think about something when it has already happened, has become a fact.
Prometheus warned his brother for the anger of Zeus, he warned him that Zeus would send evil to the earth, but Epimetheus did not see evil in Pandora. She was the one who is 'all-gifted', she was shaped by the Gods, and she came to seduce Epimetheus. He allowed it and… opened was Pandora’s Box. Out of the box came all the worries about existence - but also the hope that things will turn out right again one day…
Jan Cossiers - Prometeo trayendo el fuego, 1637Prometheus by Mieke Mosmuller
I consult Greek mythology again, this time the Prometheus-Saga. In the Prometheus-Saga the becoming independent of mankind is described in a different way from the Persephone-Saga. In the Prometheus-Saga the becoming independent has a mankind-character. Prometheus is a son of the Titans. He takes responsibility for the independence of mankind. The Greek tragedy writer Aeschylus writes in his drama, ‘Prometheus unbound' (Prometheus talks here himself):
‘First of all, though they had eyes to see, they saw to no avail; they had ears, but they did not understand ; but, just as shapes in dreams, throughout their length of days, without purpose they wrought all things in confusion. They had neither knowledge of houses built of bricks and turned to face the sun nor yet of work in wood; but dwelt beneath the ground like swarming ants, in sunless caves. They had no sign either of winter or of flowery spring or of fruitful summer, on which they could depend but managed everything without judgment, until I taught them to discern the risings of the stars and their settings, which are difficult to distinguish.
Yes, and numbers, too, chiefest of sciences, I invented for them, and the combining of letters, creative mother of the Muses' arts, with which to hold all things in memory. I, too, first brought brute beasts beneath the yoke to be subject to the collar and the pack-saddle, so that they might bear in men's stead their heaviest burdens; and to the chariot I harnessed horses and made them obedient to the rein, to be an image of wealth and luxury. It was I and no one else who invented the mariner's flaxen-winged car that roams the sea.’
He was the teacher in the first principles of medicine, also the principles of prophecy on the hand of signs in nature, he taught people to read dreams and gave them much more. Like he himself says: ‘What man knows, he learned it from Prometheus!’
Prometheus stole the fire from heaven and gave it to man. He took the hollow branch of a giant fennel and approached the Suncar that was passing by. Zeus did not see it, because he was busy with thunder and lightning somewhere else. Prometheus carried the burning branch, long, hollow and not extinguishing, quickly to earth and lit a great fire with it. The fire that never gets tired came to earth like that and Prometheus taught man how to use it to his advantage.
Zeus saw the light of the fire on the earth from above and kindled in a terrible divine anger. This deed of Prometheus, by which mankind found independence, had great consequences for Prometheus himself and for mankind as a whole. Prometheus was chained to a rock of the Caucasus by order of Zeus – for ever – where he had to endure an eagle picking his liver in the beaming sun during daytime. On sunset, when it became dark, the wound healed again, to be opened up again by the eagle the next day… Because Prometheus was a god, he was immortal and his suffering was endless. At last – after ten thousands of years – he was released by Hercules, through the intercession of Apollo and Artemis, who pleaded for him with Zeus, and Zeus ceded…
Mankind on the other hand was punished by sending Pandora to earth with a box, which was filled with misery from which mankind had to suffer. Goethe has described it beautifully in his play ‘Pandora’, how Prometheus – the one who is the ‘thinker in advance’, the one who knows what will happen next – had a brother, Epimetheus, the one who is the ‘thinker afterwards’. Epimetheus always lags on the facts, because he can only think about something when it has already happened, has become a fact.
Prometheus warned his brother for the anger of Zeus, he warned him that Zeus would send evil to the earth, but Epimetheus did not see evil in Pandora. She was the one who is 'all-gifted', she was shaped by the Gods, and she came to seduce Epimetheus. He allowed it and… opened was Pandora’s Box. Out of the box came all the worries about existence - but also the hope that things will turn out right again one day…
Jan Cossiers - Prometeo trayendo el fuego, 1637Prometheus by Mieke Mosmuller
Comments
-
From Frans Cuijpers @Lezen van blog stimuleert tot nadenken, en tot studie. Ik beveel ter lezing aan: Teilhard de Chardin door dr. Bernard Delfgauw. Ik citeer uit dat boek: De grondstellingen van Teilhard de Chardin zijn de volgende: 1. De kosmos is onder al haar aspecten, de mensheid inbegrepen, enkel te begrijpen als voortdurende ontwikkeling, waarbij iedere fase haar eigen tijd heeft. 2. De stof is in beginsel bewuste stof, zij vereist echter een hoge organisatie om de drempel te kunnen overschrijden, waarover zij zich eerst als bewustzijn kan vertonen. 3. Er id in de stof een dubbele energie werkzaam: een tangentiele energie, die de stof in haar gewone fysisch- chemische reactiesbeheerst, en een radiale energie, waardoor de stof zich tot steeds hogere eenheden constitueert. 4. Er is parallelisme tussen complexiteit en interioriteit ( bewustheid). Pag.24
-
From Machteld Veenker @Deze blog doet zeker denken - elke week is het een spannende en blijde gebeurtenis – ik lees en de volgende dag weer, net zo lang tot hij meegaat doen in mijn mee-denken. Edoch krijg ik ze zelf niet bij elkaar, deze proza-beelden, maar in de objektiviteit wel. Dat wil zeggen, delen ervan, altijd delen van een groter geheel. En toch is dat ene deeltje steeds een bijzonder kostbaar geheel voor dat moment. Er zijn boeken te raadplegen, of zelfs wikipedia – nooit gedacht dat ik dat nog eens zou doen - zo kom ik een heel eind. Maar er is dus inderdaad een grens aan meedenken.
En dan..ontwarren geleidelijk denkknopen, verschijnen kostbaarste schatten,
De blogverzen op zich zijn dat – zij strijken de wilde haren glanzend glad. Maar dan ontdek ik weer eens –tegen de dagelijkse wil en dank- hoe abstrakt smal alweer mijn kader van denken is. En daar komen zij aandrijven vanuit de schaduw in de zomerzon, als op het schilderij van Boticelli De geboorte van Venus - sereen en puur als zij op golven en stormen – zó Natura – nabij komt -zó zou ik willen zijn. Niet als specifieke schilderij- beeld zie ik dat, maar de werking van zoiets als serene uniciteit dat rechtop blijft en toch geheel meegaand. En dat is erg armoedig uitgedrukt. De Moeder Demeter die ik niet begreep, zou ik haar nu ook Sophia kunnen noemen? verschijnt als waar wij één mee waren – niet als mensenbeelden zie ik ze, maar de eenheid als warmte – is dat het vuur van Prometheus zijn offer? die zich mag gaan weven zoals Persephone dat deed. Zij werd afgeleid door Eros – wie niet?- dat wil ik al heel lang niet meer, en toch is zij nog een lastig parket - ik wil graag weer verder ‘weven en borduren’ zoals de jonkvrouwen dat rustig deden. Al is het te midden van het wereldwijde web.
En natuurlijk verschijnt dan deze week Pandora met haar doos die voor ons nog lang niet leeg is, nog steeds is het pakjesavond voor de lange bange nacht waar mensen uit de wolken kunnen vallen. Niet als een fotobeeld zie ik dat, maar als mijn kleinste versprekingen waartoe ik me laat verleiden ze niet in te slikken en te zwijgen. Even is het te warm..
De schatten zijn beelden als heilige helpers die me steeds aanzetten tot hen willen begrijpen. Tere relatie-draden met hen worden aangeraakt – ik heb ze dus niet en dat is lijden. Een subtiel begin van stil stillen van eeuwige honger. En dat vanuit een blog. Het is er dus ook niet zomaar een. Veel dank. En tot verdere dichtbije verzen*.
-
From Frans Cuijpers @Het volgende citaat heeft als functie: meedenken. Uit het hogeraangehaalde boek ( pagina 82): Criterium voor
de overschrijding van de drempel van dier naar mens is daarbij het dubbele kenmerk van vuurgebruik ( men denke aan
de Prometheus- mythe) en gereedschapsvervaardiging ( in de vorm van een- of tweezijdig geslepen stenen). Dit dibbel
kenmerk geldt algemeen bij de anthropologie als criterium, omdat het - in het bijzonder de vervaardiging van gereedschap
- ZELFBEWUSTZIJN verraadt. En zelfbewustzijn is het criterium van de mens. -
From Machteld Veenker @Laat mij dan een poging doen mee te denken met jouw beide reakties van deze week, daar de laatste mij als reaktie aanziet van de mijne, maar dat weet ik niet zeker. Er is alleen maar van te leren toch?
En dan moet ik eerlijk toegeven dat ik in jouw denkkader eerste instantie lang niet 1,2,3 kan vatten. Dus op zoek naar de sleutelwoorden en de naam van professor Delfgaauw. Die naam levert dan al direkt een soort van ‘tangentiële energie’ op, als ik me zo uit mag drukken – Ik zie de foto van professor Delfgaauw en herken hem direkt als de vader van een goede vriendin van mijn oudste broer. Ook hij woonde vroeger in Haren en was bij mijn ouders in hoog aanzien. Waarom is me altijd verborgen gebleven, ik was te jong. Tot vandaag - dat is toch leuk? Maar ik ken zijn werken niet.
Dan een vraag: zou tangentieel hetzelfde kunnen zijn als evenwijdig aan?
De punten 1 tm 4 zijn mij nu duidelijk. De sleutelwoorden waren tangentieel en interioriteit. Die zijn me nu duidelijk en kan ik de zinnen van Teilhard meedenkend volgen. Daarna kan zich eventueel ook een –eigen- mening vormen. Maar om Teilhard te begrijpen, mee te denken, hoeft dat dus helemaal niet.
Teilhard benoemd naar mijn idee de categorieën van Aristoteles. Ik bedoel niet dat hij ze kopieert, maar hij gebruikt ze wel. Ik herken kwantiteit (‘dubbele’ kenmerken –van vuurgebruik-, ‘dubbele’ energie), kwaliteit (‘bewuste’ stof, ‘tangentiële en radiale’ energie,’ interioriteit’, ‘zelfbewuste’ mens), ruimte (tangentieel, radiaal, interioriteit), tijd (overschrijden van de dier naar mens), hebben (iedere fase haar eigen tijd ‘heeft’), doen (de stof zich tot steeds grotere eenheden ‘constitueert’), verschijning (de zelfbewuste mens). Allen zijn substantie (dat wat niet iets anders nodig heeft om er te zijn) maar die benoemt Teilhard naar mijn idee in deze citaten niet, evenals lijden en wezen. Het staat er nu zo een beetje te recht door zee, maar ik heb de citaten doorwerkt en zoveel mogelijk begrepen – het is werkelijk geweldig wanneer iemand de schepping probeert te begrijpen en dat ook nog in een logisch geheel kan omschrijven. Spannend om te lezen – in de zin van kan ik het volgen en de blijdschap als dat zo is. Frans, dank voor je studiestof.
En waar waren we gebleven? Oh ja, bij Prometheus waaraan wij als mensheid door zijn voorzienigheid zoveel te danken hebben en wij met Pandora nog niet klaar zijn. Ik hoop van harte dat we tijd van leven hebben om Mieke Mosmuller nog lang met dubbel vuur mee te mogen denken.
-
From Machteld Veenker @Pardon, 'wezen' is naast 'verschijning' toch aanwezig in de citaten van prof. Delfgaauw zijn boek over Teilhard de Chardin: dat is punt twee - 'De stof is in beginsel bewuste stof, zij vereist echter een hoge organisatie om de drempel te kunnen overschrijden, waarover zij zich eerst als bewustzijn kan vertonen.' Een hoge organisatie is het wezen die volgens de schrijver eerst als bewustzijn verschijnt.
Ik ben er nu eenmaal aan begonnen, aan dit zijweggetje van citaten en dan blijven ze nog wel even bij me. Nogmaals, het ziet er wat hokjes-achtig uit, het is te kort, te weinig wat ik uit kan drukken vanuit de citaten en de blogteksten die bijna voortdurend meekijken, of waar ik kennelijk voortdurend naar kijk, soms denk ik er bewust aktief aan, soms zijn ze meer als een werking van ze aanwezig - een werking van de tekening van Heackel, van 'in den beginnen was er complexiteit', de Griekse groten, die maakt dat er ineens iets duidelijk is. En toch gaan we ook op verjaardagsvisite, maken een fietstocht en genieten van het mooie weer hier in het noorden, denken aan velen die rouwen, tekenen en spelen Bach en zoveel meer. Meerdere aparte lagen van leven, maar kennelijk kan het ook goed tegelijk. Soms vind ik het onvoorstelbaar. Een mens -
From Machteld Veenker @kan veel verstouwen, alleen niet alleen. Dank.
-
From Frans Cuijpers @Aan de auteur van het blog de vraag waarom zij het begrip MENSHEID gebruikt bij haar filosofical reflections, en niet het begrip MENS, of wel de gemeenschap en niet het individu. Naar mijn mening bestaat DE mensheid niet; alleen in abstracto. Het echte leven ( en sterven) speelt zich af IN het individu. We spreken ook niet over DE godheid, maar over een concreet wezen. Christenen behoren de naam te kennen van dat wezen !
-
From Mieke Mosmuller @Ik tracht met de reflecties te komen tot een begrip van de Mens, die aan de ene kant een individu is, maar aan de andere kant ook deel van de mensheid als geheel is. In het beeld van Persephone zie ik een Griekse imaginatie van de impuls tot individueel zelfbewustzijn; in Prometheus meer een zelfstandig worden van de mensheid als geheel. Als we tijd van leven hebben benaderen we zo - langzaam en voorzichtig - het concrete Wezen, het individu. Ik tracht vanuit de nadering van het Wezen te komen tot de naam. Je kunt immers ook wel de naam zeggen en toch het wezen niet kennen.