The concept of development in our mind: Cause and effect?
byMieke Mosmuller
28-05-2014
11 comments
"Nature! We are surrounded and embraced by her: powerless to separate ourselves from her, and powerless to penetrate beyond her. Without asking, or warning, she snatches us up into her circling dance, and whirls us on until we are tired, and drop from her arms.
She is ever shaping new forms: what is, has never yet been; what has been, comes not again. Everything is new, and yet nothing but the old.
We live in her midst and know her not. She is incessantly speaking to us, but betrays not her secret. We constantly act upon her, and yet have no power over her."
About nature, J.W. von Goethe
Of course it is impossible to say anything against the theory of evolution. We have to consider though, that this theory was formed in 19th century. In this time the view of materialism emerged. In philosophy it was Auguste Comte, in social life Marx, who began to think about nature and man as absolutely und exclusively material. The great era of natural sciences dawned. Materialism is the point of view that sees everything as build from material substance, with no other components as a fundament. Soul and spirit are consequences of the material development, not origins.
You can see this materialism as related to the content, but there is another point of view possible. You could ask yourself the following question: Could it be the process of thinking itself that has become so material, that it can't think spiritual anymore? Couldn't it be the intellect itself that wants to think everything to be material, because it has materialized itself, because its constitution is that way?
Two categories form the foundation of materialistic thinking: cause and effect. Everything in the world is thought to be founded on causality. Our brain, our minds cannot think without the questions: What is the cause? What will be the effect?
We can try to think in another way. Maybe this kind of thinking has its strict limits, within a limited view. You can go out and walk to your friend, who lives a few streets away, and you don't see anything of what is happening around you. You don't see the blooming trees, the sun above - or you don't feel the rain on your hair, your clothes. In the same way a modern thinker or scientist has his path that he walks on, maybe without seeing the other possibilities that lie beyond his view. He has forgotten how one can look around while thinking. Maybe there are ways of understanding that don't count with his principles, and that are right nevertheless. The technician develops his products by trial and error. An artist could work in the same way and make his art.
But we have the possibility to think all these facts and concepts in another way. We can imagine that the artist has an image of a perfect work of art, a visual or a musical image, before he starts working on it. He doesn't start with the simple form and makes this more and more perfect, but the perfect image guides his hand. The most complicated, perfect form is the cause; the more imperfect work is the effect. He will try to approximate the perfect image, by performing with his best artistic faculties. Here the sequence changes radically. What lies in future becomes cause, and the effect is the cause itself.
"Heaven sometimes sends us beings who represent not humanity alone but divinity itself, so that taking them as our models and imitating them, our minds and the best of our intelligence may approach the highest celestial spheres. Experience shows that those who are led to study and follow the traces of these marvelous geniuses, even if nature gives them little or no help, may at least approach the supernatural works that participate in his divinity."
Giorgio Vasari on Leonardo da Vinci, The Lives of the Artists (1550)The concept of development in our mind: Cause and effect? by Mieke Mosmuller
She is ever shaping new forms: what is, has never yet been; what has been, comes not again. Everything is new, and yet nothing but the old.
We live in her midst and know her not. She is incessantly speaking to us, but betrays not her secret. We constantly act upon her, and yet have no power over her."
About nature, J.W. von Goethe
Of course it is impossible to say anything against the theory of evolution. We have to consider though, that this theory was formed in 19th century. In this time the view of materialism emerged. In philosophy it was Auguste Comte, in social life Marx, who began to think about nature and man as absolutely und exclusively material. The great era of natural sciences dawned. Materialism is the point of view that sees everything as build from material substance, with no other components as a fundament. Soul and spirit are consequences of the material development, not origins.
You can see this materialism as related to the content, but there is another point of view possible. You could ask yourself the following question: Could it be the process of thinking itself that has become so material, that it can't think spiritual anymore? Couldn't it be the intellect itself that wants to think everything to be material, because it has materialized itself, because its constitution is that way?
Two categories form the foundation of materialistic thinking: cause and effect. Everything in the world is thought to be founded on causality. Our brain, our minds cannot think without the questions: What is the cause? What will be the effect?
On this conceptual thinking the theory of evolution also has been formed. Viewed from that point, evolution is development from minerals to living plants, to sensitive animals, to thinking human beings that develop the faculty of being aware that they think (homo sapiens sapiens). The development comes through cause and effect. Our brain thinks in that way, because of the fact that it simply knows no other ways. Mechanics develop through causal thinking.
But we have the possibility to think all these facts and concepts in another way. We can imagine that the artist has an image of a perfect work of art, a visual or a musical image, before he starts working on it. He doesn't start with the simple form and makes this more and more perfect, but the perfect image guides his hand. The most complicated, perfect form is the cause; the more imperfect work is the effect. He will try to approximate the perfect image, by performing with his best artistic faculties. Here the sequence changes radically. What lies in future becomes cause, and the effect is the cause itself.
"Heaven sometimes sends us beings who represent not humanity alone but divinity itself, so that taking them as our models and imitating them, our minds and the best of our intelligence may approach the highest celestial spheres. Experience shows that those who are led to study and follow the traces of these marvelous geniuses, even if nature gives them little or no help, may at least approach the supernatural works that participate in his divinity."
Giorgio Vasari on Leonardo da Vinci, The Lives of the Artists (1550)The concept of development in our mind: Cause and effect? by Mieke Mosmuller
Comments
-
From franscuijpers@casema.nl @Uw beschrijving van het materialisme acht ik volkomen juist.
Daardoor en daarmee is het simplisme van deze " leer"
meteen aangetoond. De leer wordt veel aangehangen door dezulken
die zich omhangen met in hun ogen het epitheton ornans: wetenschap
en wetenschapper. Ze doen verslag terwijl ze blind zijn.
De onjuistheid van de leer, wordt aangetoond, vanuit de totstand-
koming van een kunstwerk. Het blijkt uit meerdere velden van
het leven. Wie ogen heeft, hij kijke. Succes met de volgende blog. -
From Annet Hoeijmans-Boon. @Wat mij raakt in uw commentaar is de onderverdeling die gemaakt wordt betreffende de juistheid en/of onjuistheid van de leer.
Wordt het misschien tijd om te stopen met deze dogmatische strijd en in uitwisseling/dialoog met elkaar te gaan?
In essentie zijn de behoeftes van alle mensen, wereldwijd, - ongeacht welke leer zij aanhangen - toch dezelfde? -
From Frans Cuijpers @Uw oproep tot uitwisseling/ dialoog heeft het volgende gevolg. De these oorzaak en gevolg
heeft het moderne denken in zijn greep; ik noem het de ijzeren logica. Die is zeker
op terreinen zichtbaar; voor mij in wiskunde en natuurkunde ( dat is niet biologie). Die dwingende
en beperkte blik, u spreekt over dogmatisme, ziet processen over het hoofd. ( De openingsblog ging
over evolutie( theorie). Uw oproep om de discussie over de leer te staken, doet u door een aanvechtbare these te poneren, namelijk dat " de behoeftes van alle mensen....dezelfde zijn" . Wees zo vriendelijk mede te delen
waarop die stelling berust? Als nou iets divers is in deze wereld, dan zijn dat wel , naar mijn mening,
de behoeftes van alle mensen. Bij voorbaat dank voor uw reactie. -
From Annet Hoeijmans-Boon @Ik vraag juist aandacht voor de onderliggende. processen, hun moverende werking en hun waarde vanuit evolutionair perspectief. Onze menselijke mogelijkheid om te reflecteren op gedachten komende uit wetenschappelijke, filosofische, kunstzinnige of religieuze denkkaders biedt mogelijkheden tot " out of the box" denken en kruisbestuivingen, waardoor nieuwe gedachten-routes ont-wikkelt kunnen worden. Zo boeiend beschreven in de boeken van mieke zoals bv Lotus en Lelie, ontmoeting tussen oosters en westers cultuur en gedachtegoed.
-
From O.L.E. Jongmans @De theorie van Mosmuller dat bijv. bij een kunstwerk de sequentie: oorzaak –> gevolg, wordt omgedraaid, is volslagen onzin. Want op het moment dat datgene wat meestal een gevolg is, bijv. een gecompliceerd beeld, de grondslag en niet het resultaat wordt van “het scheppen”, is dat gecompliceerde beeld weer de oorzaak geworden van wat wordt geschapen. De drogreden is dat zij een seriële positie, geen eigenschap, nl. eerder, later, etc. zonder dat te zeggen omvormt tot onveranderlijke eigenschappen van de dingen die eerst/laatst waren, ze maakt er dus kwalitatieve eigenschappen van. Het is de eeuwige grondslag van alle drogredenen: tijdens de redenering “het gegeven” veranderen.
-
From j. weefschijn @Laten we eerst proberen te begrijpen wat mevrouw Mosmuller bedoelt met het omwisselen van oorzaak en gevolg bij het scheppen van een kunstwerk. Zij zegt dat de hoofdcategorieen van het verstand, oorzaak en gevolg, zoals deze altijd in de wetenschap gehanteerd worden, op twee manieren worden doorbroken. Ten eerste werkt de oorzaak (het beeld van het gehele kunstwerk) vanuit de toekomst in op het gevolg (het creeren van het kunstwerk) dat dus eerder in de tijd ligt. En het uiteindelijke gevolg (het kunstwerk dat af is) is dan tevens de oorzaak (het beeld van het gehele kunstwerk).
Ten tweede worden uitgaande van het complexe geheel (het beeld van het gehele kunstwerk) de details uitgewerkt.
(Normale wetenschap: oorzaak ligt in de tijd voor het gevolg en tevens wordt vanuit het minder complexe toegewerkt naar het meer complexe).
De eerste regel van uw commentaar is niet helemaal helder, daar u namelijk precies hetzelfde beweert als mevrouw Mosmuller, namelijk dat het beeld van het gehele kunstwerk oorzaak wordt. Daarnaast blijft ook het gaan van het complexe geheel naar het minder complexe bij uw redenering voorhanden. Ik krijg daardoor de indruk dat u het omdraaien van oorzaak - gevolg bij mevrouw Mosmuller als louter een spelen met woorden opvat. Bovenstaande moge duidelijk maken, dat dat niet het geval is.
De tweede regel van uw commentaar begrijp ik als volgt: de begrippen oorzaak - gevolg zijn niet meer dan een seriele positie (het eerder of later in de tijd - ik zou liever een ander woord kiezen dan serieel) en mevrouw Mosmuller maakt in haar redenatie daar meer van, namelijk een eigenschap (ik laat het bijvoeglijk naamwoord kwalitatief, dat u in 2e instantie noemt, weg daar mevrouw Mosmuller dit woord niet bezigt). Laten we eens het volgende voorbeeld nemen. Ik zit in mijn woning en ik hoor de bel gaan. Ik kijk door het raam naar buiten en zie - terwijl een rode auto door de straat rijdt - mijn buurman voor mijn voordeur staan. Onmiddellijk is voor mij duidelijk dat ik de bel heb horen gaan (gevolg) omdat mijn buurman aan heeft gebeld (oorzaak). Het is direct duidelijk dat hier "meer" aan de hand is dan bij het horen gaan van de bel en het voorbijrijden van de rode auto. Dit laatste is inderdaad slechts - wat u zou noemen - een seriele positie in de tijd, daar speelt niet meer. Maar het "meer" bij het gaan van de bel en het aanbellen van mijn buurman dat zijn nu juist de begrippen oorzaak - gevolg, oftewel de categorie relatie (een van de 10 categorieen van Aristoteles). -
From Annet Hoeijmans-Boon. @Wat ik hier lees refereert voor mij ook heel sterk aan Kandinsky's boek: Uber das Geistige in der kunst. Nederlandse titel: Spiritualiteit en abstractie in de kunst. Vanuit het logische mannelijke denken is er inderdaad eerst de oorzaak en dan het gevolg. Vanuit het cyclische vrouwelijke denken zijn andere routes en omkeringen hiervan heel wel mogelijk. Bijvoorbeeld: als je kijkt naar een zichtbare vorm, laten we zeggen een brug en je volgt de route terug naar de oorsprong van deze zichtbare, gemanifesteerde vorm naar het oorspronkelijke concept-idee waaruit uiteindelijk deze zichtbare vorm is gemanifesteerd, dan is dat een boeiende en fascinerende leerroute over de schepping en de verschillende fases in het scheppingen / manifestatie/ realisatie/proces. Ik heb deze route leren bewandelen op verschillende manieren, o.a. filosofisch en ook in de kunst. Bijvoorbeeld: een intuïtief sluier-schilderij kan een expressie( beeld) van de ziel zijn. Al gekend in kleur en beeld..., maar nog niet begrepen door het intellect of de ratio. Dialogen over verschillende gedachtengangen, zonder de strijd om waarheid of gelijk, zijn m.i. dan ook scheppend en waardevol. Mijn hartelijke dank dan ook voor deze filosofische reflecties!! Ze dagen uit en inspireren om verder, of opnieuw en out of the box, te denken!
-
From Margareta Bannmann @Was für eine wunderbare Anregung, sich des Denkens bewusst zu werden! Vielen Dank, liebe Mieke.
Diese Umkehrung der Reihenfolge von Ursache und Wirkung im Künstlerischen kann man auch bei den Märchen finden.
Die Märchenerzähler haben eine komplexe, vollständige Botschaft, die sie dann in ihren zauberhaften Symbolbildern detailliert schildern.
Wenn es einem gelingt, mit seinem Verständnis wieder zu diesem Ganzen der Vorlage durchzudringen, kann man nur bewundernd staunen. -
From Jerry Leach @What occurs for me in pondering this: "The Philosophy of Freedom" which Rudolf Steiner had published in 1894 can lead one to an awakening - a 'spontaneous' transcending of our currently habitual cause and effect thinking. This awakening, this direct experience, is not the result of a 'step by step' process of development. It is not a gradual process like the path described in "Knowledge of the Higher Worlds", which was published ten years later. The awakening experience can occur as a gift of grace, but is not a result, an effect, of any given cause. The "direct experience" is an awakening to the divine ideal. Admittedly, one could point to a 'process' of sorts that is Rudolf Steiner gives us in the P.O.F,
It is a process of letting go of all our habitual, all our fixed ways of "cause and effect" thinking. In this process, we are led to de-identify with all that is not the divine ideal of the true Self, and can become empty enough to directly experience the transcendent Ideal of self and other. -
From Mieke Mosmuller @Thank you for your pondering and your fine description of the art of thinking that can develop from thinking 'The Philosophy of Freedom'.
-
From Marie Anne Paepe @Miekes verhaal zette mij aan tot een zoekpoging wanneer de begrippen 'oorzaak en gevolg' in ons bewustzijn misschien een oorsprong vonden. Ik keek naar Democritus, 4de eeuw voor Christus en Augustinus, 4de eeuw na Christus.
Democritus wordt als de eerste materialistische denker pur sang gezien. De wereld ontstaat en vergaat door bewegende, botsende atomen, waarbij de mens niets in de pap te brokken heeft. "Liever een natuurwet vinden dan koning van Perzië worden" getuigt van Democritus' heftig verlangen naar inzicht in de ordening (oorzaak en gevolg) van dat atomenmechanisme in de natuur. Uit ergernis aan de dwaasheden van zijn medemens lachte hij hem uit en kreeg zo de stempel van de lachende filosoof.
Augustinus zocht naar wat de tijd eigenlijk is. Hij voelde zich in zijn ziel uiteengespat in drie tijden en poogde met de hulp van zijn beleving van een al lineaire tijd - waarin de oorzaken van gebeurtenissen in het verleden liggen en de gevolgen ervan zich uitwerken in het heden of te verwachten zijn in de toekomst - de tijd met zijn denken te vatten. Een besef van vergankelijkheid leverde hem een enorme strijd op als hij zich richt tot de eeuwigheid van God. In zijn 'Belijdenissen', elfde boek XV, zegt hij : "Mijn Heer, mijn licht, zal niet ook hier uw Waarheid den mensch belachen ? ... "Lang is geweest die tegenwoordige tijd", wijl hij, toen hij tegenwoordig was, lang was. Want hij was nog niet voorbijgegaan, met het gevolg dat hij niet meer was, en daarom was er iets, wat lang kon zijn ; nadat hij echter voorbijgegaan was, hield hij te gelijk op lang te zijn, omdat hij ophield te zijn."
Prikkelend is Miekes vraag naar de materialisatie van het denkproces zelf in de 19de eeuw - het verstand dat steunt op de begrippen oorzaak en gevolg, waarmee het begrip 'ontwikkeling' wordt ingevuld op vele gebieden. Het lineaire verstandsdenken trekt de optimistische vooruitgangsgedachte dat het de mens alleen maar beter kan gaan - technologisch staan we al een stuk verder dan onze voorouders, we weten veel meer enzovoort.
Maar als een draad die uit een weefsel wordt getrokken verliest de mens de samenhang met o.a. zijn diepe verlangen naar menswording - zijn ware ontwikkeling naar wat het mensheidsideaal moge zijn komend uit de toekomst - in een onvergankelijke verbinding met de medemens en hiërarchische wezens.
Een kunstwerk kan ons inderdaad helpen bij het zich omkeren naar wat zich wil vormen vanuit de toekomst. Bijvoorbeeld het impressionante schilderij 'Nada' van Thierry De Cordier vertelt mij niet wat ik moet zien, maar nodigt mij uit tot deelname aan de ontvouwing van het verborgen geheel. Uiteraard kan hierop geargumenteerd worden dat het kunstwerk de oorzaak en wat ik ervan ontvouw het gevolg is. Dàt moge dan een redenering van het verstand zijn, en daarover had ik het nu even niet.
Een glimlach ...