Dus is het aan de tijd om in onze gedachten wakker te worden. Natuurlijk 'zien' we ze. We weten wat we denken. Maar we zien ze als beelden die wel veel met ons te maken hebben, maar ook buiten onze wil om er lijken te zijn. En als we echt beginnen te denken, als we gedachten, begrippen en samenhangen vormen, dan zijn we nog steeds buiten de gedachten. Daarom noemt Rudolf Steiner gedachten lijken, dode lichamen, ingenieuze structuren zonder een levende ziel daarin. Ze zijn er, maar er is niemand thuis. Iedereen leeft er buiten.
De gedachten kunnen niet in de slaap worden meegenomen, ze verdwijnen. Er zijn geen gedachten in de slaap, en daarom is de slaap onbewust. Dit is de slaap in het niets. Gevoel en wil zijn niet in het niets terwijl we in slaap zijn, ze leven in een volle spirituele wereld. Maar er zijn geen gedachten - er is geen bewustzijn.
Als we in het dagelijkse leven wakker worden, zijn er maar vage gevoelens en impulsen waarvan je zou kunnen zeggen dat ze uit het slaapleven komen. Maar er is geen duidelijk bewust gevolg dat kan worden gevormd als gedachten in onze geest. Dat maakt ons denken nog meer abstract. En zo is het intellectuele denken steeds meer en meer een zuiver denken geworden, zonder resten uit de slaap of helderziendheid. Zonder gevoel, zonder wil.
Zoals ik al zei, is het tijd om wakker te worden, op te staan, hart en wil in onze gedachten te brengen. Het is niet genoeg om zuivere gedachten te denken, het is niet genoeg om gewend te zijn aan een zintuigvrij denken, niet genoeg om elke ochtend en elke avond onze meditatie te doen. Het denken zelf moet in metamorfose worden gebracht. En er is niemand die dat voor ons kan doen, niet eens een geestelijke helper. We moeten dat allemaal helemaal uit onszelf doen. Ik bedoel niet dat we geen krachten uit de geestelijke wereld zouden ontvangen om onze inspanningen te vervolmaken. Maar de eerste stap ... moeten we in vrije wil zetten.
Maar hoe kunnen we hart, ziel, wil, onze hele mens, in de gedachten brengen? Zodat we niet meer langer er buiten blijven, maar helemaal in onze gedachten kunnen leven? Zodat de gedachten weer geest en ziel worden?
In de geciteerde lezing van vorige week kunnen we lezen dat dit betekent dat we helderziend worden in onze gedachten, wanneer we daar wil in brengen. Het is het eerste niveau van moderne helderziendheid. We zouden het ook een gespiritualiseerd denken kunnen noemen; het proces een spiritualisering van het denken. In 'Meine Lebensbegegnung mit Rudolf Steiner' schreef Friedrich Rittelmeyer:
'Eens, later, maakte iets dat ik vroeg:' Waar zijn de 'ingewijden' nu, terwijl een werk als het uwe op het spel staat? 'Hij antwoordde:' Spirituele waarheden moeten nu door de menselijke gedachte worden begrepen. Als u deze ingewijden vandaag zou ontmoeten, zou u er misschien niet in kunnen vinden wat u zoekt. Zij hadden hun opgaven meer in vroegere incarnaties. Tegenwoordig moet het denken van de mens worden gespiritualiseerd. ".
Maar hoe kan het dode denken herrijzen en levend worden?
Het abstracte denken blijft buiten de wil
Abstract denken door Mieke Mosmuller