Chartres - 2

Het is heel bijzonder om mee te maken hoe een spirituele leer, die deel heeft uitgemaakt van de vormgeving van de spiritualiteit van het Avondland, tot een bouwwerk is geworden. Wat in de 'Goddlijke Komedie' van Dante in dichterlijke woord tot uiting kwam, staat hier in al zijn wonderbaarlijke pythagoreische wijsheid van verhoudingen in steen. Het ligt aan onze dofheid van geest dat we daar zomaar naar binnen kunnen gaan alsof het een of andere interessante kerk is. En toch geloof ik dat iedereen die daar naar binnen gaat iets van de eeuwigheid in zich opneemt, van de kosmos ook, van het wonder van het menselijke lichaam als microkosmos.

In Chartres had men slechts een fragment van de dialoog van Plato, de Timaios, ter beschikking, die de schepping van wereld en mens beschrijft en waarin je als moderne wetenschapper niet kunt binnenkomen. De getals-uiteenzettingen lijken willekeurig en uit de lucht gegrepen, de beschrijvingen van het lichaam zijn plastisch en primitief. Maar wanneer je je dan verdiept in de werken van Augustinus - zonder aan de kerkvader te denken -, van Johannes Scotus Eriugena, van Boëthius, van Alanus ab Insulis, van Bernardus Silvestris, dan kom je wel tot andere gedachten en oordelen.

Bernardus beschrijft de Schepping als een samenwerking van grootse wezens, uitgaande van Noys (Nous), die de vormloze en onwillige Silva of Hyle, de materie, bedwingt om haar te vormen naar haar hooggeestelijke wil en voor die vorming Natura (de elementen en de lagere etherkrachten) samenbrengt met Ourania, de hemelse ether. Samen met Physisbrengen zij de juiste lichaamsvorm tot stand.Noys vindt haar inspiratie in Tugaton, ofwel de Deugd of het Goede, die uitstijgt boven de sterren als de Goddelijke Triniteit...

Iets daarvan hebben we geprobeerd in Chartres te beleven. Maar we hebben ook de kathedraal zelf bezocht. Daarover volgende week...

Chartres - 2 door Mieke Mosmuller