Eros

In de lente en in de herfst zijn er telkens drie meditatie avonden in Zeist, Het thema wordt telkens voor een serie van drie gezamenlijk gekozen. Dit voorjaar was het thema: Liefde. De liefde bij Plato, de liefde bij Paulus en Dionysius Areopagita en de liefde in onze tijd.

Tijdens de voorbereiding openbaarde het thema zich onmiddellijk als onuitsprekelijk. De liefde is de zin van de aarde ontwikkeling… Wie zou dat onder woorden kunnen brengen. Wie zou oefeningen in de liefde kunnen vinden? Hoe zou je een begrip van de liefde moeten geven? De apostel en evangelist Johannes zegt: Kinderen hebt elkander lief! Maar wat betekent dat?

Ik heb grote wijzen geraadpleegd, als eerste Plato. Ik begon telkens met de bekende regels van Paulus, uit de 1e brief aan de Korinthiers, hoofdstuk 13.

‘Al spreek ik met de tongen van engelen en mensen: als ik de liefde niet heb, ben ik een galmend bekken of een schelle cimbaal. Al heb ik de gave der profetie, al ken ik alle geheimen en alle wetenschap, al heb ik het volmaakte geloof dat bergen verzet: als ik de liefde niet heb, ben ik niets. Al deel ik heel mijn bezit uit, al geef ik mijn lichaam prijs aan de vuurdood: als ik de liefde niet heb, baat het mij niets. De liefde is lankmoedig en goedertieren; de liefde is niet afgunstig, zij praalt niet, zij beeldt zich niets in. Zij geeft niet om de schone schijn, zij zoekt zichzelf niet, zij laat zich niet kwaad maken en rekent het kwade niet aan. Zij verheugt zich niet over onrecht, maar vindt haar vreugde in de waarheid. Alles verdraagt zij, alles gelooft zij, alles hoopt zij, alles duldt zij. De liefde vergaat nimmer. De gave der profetie zal verdwijnen, tongen zullen verstommen, de kennis zal een einde nemen. Want ons kennen is stukwerk en stukwerk ons profeteren. Maar wanneer het volmaakte komt, heeft het onvolmaakte afgedaan. Toen ik een kind was, sprak ik als een kind, voelde ik als een kind, dacht ik als een kind; nu ik man geworden ben, heb ik het kinderlijke afgelegd. Thans zien wij in een spiegel, onduidelijk, maar dan van aangezicht tot aangezicht. Thans ken ik slechts ten dele, maar dan zal ik ten volle kennen zoals ik zelf gekend ben. Nu echter blijven geloof, hoop en liefde, de grote drie; maar de liefde is de grootste.’

Daarna heb ik een bloemlezing gegeven uit het Symposion van Plato. Daarin komen een aantal Atheners aan het woord over Eros. Je hoort een goed opgebouwde visie van Eros in het fysieke lichaam, in het leven, in de ziel… tenslotte komt Socrates aan het woord en geeft ook niet zijn eigen visie, maar die van de wijze zieneres Diotima. Tenslotte komt er na de uiteenzettingen nog een ongenode gast binnen, die door zijn verhalen over en verwijten aan Socrates een beeld geeft van zoals Socrates zelf zich tot Eros verhoudt.

Daarover volgende week meer…

Eros door Mieke Mosmuller