Gedachten

In oude tijden werd de wijsheid niet verhaald in gewone gedachten, maar werd zij gekleed in beelden. Deze beelden moeten niet met ons intellect worden begrepen als gewone gedachten. Zij schenken wijsheid, maar zij schenken die beeldrijk, imaginatief.

Iedereen die in onze wereld vol van stress leeft zal de ‘gaven’ uit de Doos van Pandora herkennen: zorgen en problemen - en hoop, alles is onderwerp voor onze gedachten. Het denken gaat steeds maar door, zo lang als we leven. Het gaat zelfs door als we slapen, dat blijkt uit het feit dat we bij het inslapen en bij het wakker worden dromen hebben, die we eenmaal wakker kunnen herinneren, of waarvan we vage indrukken kunnen behouden, als een beeldrijkdom van gedachten.

Op het moment dat we ons denken, dat nooit rustig en vredig wordt, onder ogen krijgen beginnen we te verlangen naar deze rust die niet te vinden is. Denken kan machtig mooi en hoopvol zijn, vol van liefdesgedachten wanneer we maar dagdromen ... maar ze kunnen ook kwellingen zijn en allerlei soorten stress veroorzaken. Gedachten zijn voor het grootste deel bewustgeworden gevoelens. De gevoelens zijn er het eerst, dan komen de gedachten en door de gedachten worden we ons de gevoelens bewust.

Vluchten voor de gedachten is een hopeloze onderneming. 14 We kunnen naar Australië of Tibet of Brazilië vliegen en zo vluchten voor de alledaagse omstandigheden. De alledaagse gedachten veranderen dan mee - maar de diepere gevoelens, die de grootste inhoud van het denken zijn, gaan mee, waar we ook naar toe gaan. Vroeger lukte het gemakkelijker om een nieuw leven te beginnen, zelfs in drie weken vakantie, omdat alle banden met thuis werden verbroken voor een poos, en de gevoelens vervaagden... In de moderne tijd hebben what’s app, sms, gmail bij ons - en we houden nooit op met denken zoals thuis.

De ‘social media’ voorzien ons over de hele wereld van onze gedachten, en het kan zelfs beangstigend of bevreemdend zijn als we eens geen internet hebben of zelfs helemaal geen netwerk. We dragen Pandora’s doos overal met ons mee, in ons hoofd, maar ook in dat dingetje in onze zak of tas, de smartphone. Het is een bron van geluk en zorgen, problemen van allerlei aard. Gedachten, beelden, gesprekken, likes, dislikes, delen, volgen ... dit alles duikt op, elke minuut, zoals onze gedachten dat doen. Onze gedachten leiden weliswaar de doos, maar ze worden misschien nog wel sterker door de doos bepaald.

We gaan naar een wellness-centrum voor massage, dieet, fitness, sauna, zwemmen ... en de gedachten gaan maar door, zelfs nog sterker, hoe meer ik ontspan. Misschien stoppen ze als ik de veertig kilometer ren, omdat ik dan zo moe ben dat mijn gedachten nog alleen maar betrekking hebben op mijn fysieke toestand en de vraag hoe lang ik nog te gaan heb en hoe de finish te bereiken - maar dat kun je niet echt ontspanning noemen.

Dus probeer te ontspannen - en realiseer je dat je gedachten nooit ontspannen zijn. Ze gaan door en door en door ... tot de dood, of misschien gaan ze dan ook nog door - wat een vreselijk idee.
In het boeddhisme, het zenboeddhisme, het hindoeïsme, de yoga en in de westerse mindfulness zijn deze problemen met het denken welbekend. Krishnamurti was een onafhankelijke oosterse wijze, een leraar die ons trachtte te onderwijzen. Hij leerde om het denken te herkennen als de bron van alle discussie en strijd, innerlijk en uiterlijk. Hij bestempelde het denken als volledig opgebouwd uit gedachten, uit inhoud die komt uit het geboorteland, de opvoeding, de ouders, de familie, de vrienden, de politieke partij - als een last die het onmogelijk maakt om ons leven te leven. Het was zijn kunst om te wijzen op de waarneming en op de erkenning dat als waarnemer en waargenomene een en hetzelfde zijn er geen discussie, geen strijd is. Zijn lezingen zijn nog altijd prachtig om te lezen, ze geven de indruk van de mogelijkheid om rust en vrede te vinden in ons innerlijk, door ‘de hoed van het denken’ af te zetten.

Gedachten halen de opmerkzaamheid voor het leven weg, ze maken ons tot wezens die helemaal in gedachten verzonken zijn - of in die kleine ‘doos’ in onze hand die eruit ziet als een naar buiten gematerialiseerd stukje verlengd ‘zelf’; het draagt gedachten, het produceert gedachten. We zien mensen lopen met hun gedachten in hun handen, gedachten die nog moeilijker te stoppen lijken - hoewel je zou zeggen dat je het ding eenvoudig uit kunt zetten en opruimen...

Dus wat is het nut van dit boek? Nog weer een boek over het vinden van geluk... Laten we naar de oosterse meesters gaan of naar de cursus mindfulness of yoga.

Het is duidelijk genoeg dat gedachten bron van stress en egoïsme zijn. Ook dat het goed zou zijn om een weg te vinden om de gedachten te reguleren. Maar de vraag is: Hoe doen we dat? Hoe gaan we te werk, en wat doen we precies wanneer we zus of zo te werk gaan?

Dit is een citaat uit de inleiding van mijn boek 'De kunst van het denken'.

Gedachten door Mieke Mosmuller