Genesis 3: De val van de mens

De slang nu was het listigste van alle dieren des velds, die de Here God gemaakt had; en zij zeide tot de vrouw: God heeft zeker wel gezegd: Gij zult niet eten van enige boom in de hof?
Toen zeide de vrouw tot de slang: Van de vrucht van het geboomte in de hof mogen wij eten, maar van de vrucht van de boom, die in het midden van de hof staat, heeft God gezegd: Gij zult daarvan niet eten noch die aanraken; anders zult gij sterven. De slang echter zeide tot de vrouw: Gij zult geenszins sterven, maar God weet, dat ten dage, dat gij daarvan eet, uw ogen geopend zullen worden, en gij als God zult zijn, kennende goed en kwaad. En de vrouw zag, dat de boom goed was om van te eten, en dat hij een lust was voor de ogen, ja, dat de boom begeerlijk was om daardoor verstandig te worden, en zij nam van zijn vrucht en at, en zij gaf ook haar man, die bij haar was, en hij at.
Toen werden hun beider ogen geopend, en zij bemerkten, dat zij naakt waren; zij hechtten vijgebladeren aaneen en maakten zich schorten.
Toen zij het geluid van de Here God hoorden, die in de hof wandelde in de avondkoelte, verborgen de mens en zijn vrouw zich voor de Here God tussen het geboomte in de hof.
En de Here God riep de mens tot Zich en zeide tot hem: Waar zijt gij?
En hij zeide: Toen ik uw geluid in de hof hoorde, werd ik bevreesd, want ik ben naakt; daarom verborg ik mij.
En Hij zeide: Wie heeft u te kennen gegeven, dat gij naakt zijt? Hebt gij van de boom gegeten, waarvan Ik u verboden had te eten?
Toen zeide de mens: De vrouw, die Gij aan mijn zijde gesteld hebt, die heeft mij van de boom gegeven en toen heb ik gegeten.
Daarop zeide de Here God tot de vrouw: Wat hebt gij daar gedaan? En de vrouw zeide: De slang heeft mij verleid en toen heb ik gegeten.
Daarop zeide de Here God tot de slang: Omdat gij dit gedaan hebt, zijt gij vervloekt onder al het vee en onder al het gedierte des velds; op uw buik zult gij gaan en stof zult gij eten, zolang gij leeft.
En Ik zal vijandschap zetten tussen u en de vrouw, en tussen uw zaad en haar zaad; dit zal u de kop vermorzelen en gij zult het de hiel vermorzelen.
Tot de vrouw zeide Hij: Ik zal zeer vermeerderen de moeite uwer zwangerschap; met smart zult gij kinderen baren en naar uw man zal uw begeerte uitgaan, en hij zal over u heersen. En tot de mens zeide Hij: Omdat gij naar uw vrouw hebt geluisterd en van de boom gegeten, waarvan Ik u geboden had: Gij zult daarvan niet eten, is de aardbodem om uwentwil vervloekt; al zwoegende zult gij daarvan eten zolang gij leeft, en doornen en distelen zal hij u voortbrengen, en gij zult het gewas des velds eten; in het zweet uws aanschijns zult gij brood eten, totdat gij tot de aardbodem wederkeert, omdat gij daaruit genomen zijt; want stof zijt gij en tot stof zult gij wederkeren.
En de mens noemde zijn vrouw Eva, omdat zij de moeder van alle levenden is geworden.
En de Here God maakte voor de mens en voor zijn vrouw klederen van vellen en bekleedde hen daarmede.
En de Here God zeide: Zie, de mens is geworden als Onzer een door de kennis van goed en kwaad; nu dan, laat hij zijn hand niet uitstrekken en ook van de boom des levens nemen en eten, zodat hij in eeuwigheid zou leven.
Toen zond de Here God hem weg uit de hof van Eden om de aardbodem te bewerken, waaruit hij genomen was.
En Hij verdreef de mens en Hij stelde ten oosten van de hof van Eden de cherubs met een flikkerend zwaard, dat zich heen en weer wendde, om de weg tot de boom des levens te bewaken.

Dit beeld is de grondslag voor de idee van het Boze in de westerse cultuur. Het lijkt allemaal heel duidelijk te zijn, al is het een beeld, maar wanneer we de tekst bestuderen dan bevindt zich daarin een groot mysterie. De slang is het werkelijk verleidende wezen in dit beeld en het wordt niet duidelijk wie dit wezen nu eigenlijk is. Dat het een slang is, moet een diepe imaginatieve betekenis hebben. Deze slang heeft een vorm van wijsheid die tegengesteld is aan de wil van God, en de slang wil dat de mens aan zijn wijsheid deel heeft en dat zijn ogen open gaan, opdat er een van God onafhankelijke kennis van goed en kwaad mogelijk wordt. In de hof van Eden had de mens geen bewustzijn van goed en kwaad. Nu komt de verleiding om die wijsheid te ontdekken die daarmee samenhangt, waardoor de fysieke ogen open gaan. Dit betekent nu, dat de ogen ook open gaan voor het principe van goed en kwaad in Gods schepping. Onduidelijk blijft waar het Boze zijn oorsprong vindt - het is er eenvoudig.

We kunnen ons eens bewust worden wat in onze 21e eeuw uit deze wijsheid geworden is, we kunnen op zijn minst aanvoelen hoe ver de mensheid is afgedwaald van de Hof van Eden.


L'arbre de ciència, 1505.Genesis 3: De val van de mens door Mieke Mosmuller