Hoe kunnen we in evenwicht leven in de wereld zoals die is?

In een commentaar op de tekst van de vorige week werd de volgende vraag gesteld: Waarnemen van het denken is dus wat het evenwicht brengt, tussen zintuigwaarneming en gewoon denken. Is er een manier om op deze wijze in het uiterlijke leven actief te zijn? Dat wil zeggen actief in uiterlijke handelingen, waar zintuigwaarneming en gewoon denken een onvermijdelijk deel zijn van het uiterlijke bezig zijn met klusjes en dergelijke?

Ik zal proberen een soort antwoord te geven...

Waarnemen van het denken brengt het evenwicht, maar dit gebeurt alleen tijdens de meditatie, wanneer het denken zo sterk wordt, dat het kan worden waargenomen. Dat gaat niet in het gewone denken, daar nemen we wel de inhoud waar, we weten wat we denken, maar we nemen niet het proces van het denken waar. Dit proces moet in de meditatie worden versterkt, de activiteit moet worden versterkt, totdat die waarneembaar wordt. Dit is de middenweg, zoals Steiner zegt:
'We kunnen nog iets anders doen. We kunnen wat we denken innerlijk zo levend en vol kracht maken dat onze eigen gedachte voor ons verschijnt als iets levends en we ons daarin levend verdiepen zoals in iets wat we horen of zien, zodat de eigen gedachte zo concreet wordt als wat we horen of zien. Dat is de middenweg.'

Het is dus in de uiterlijke handeling niet zonder meer mogelijk om deze staat te bereiken, wanneer we niet in de meditatie tot dit punt zijn gekomen. Ik weet natuurlijk dat hier altijd tegenwerpingen worden gemaakt, namelijk dat het allemaal veel te moeilijk en gecompliceerd is en dat er veel eenvoudigere wegen zijn om evenwicht te bereiken. Ik ben het uiteraard met zulke tegenwerpingen niet eens. Er zijn zeker heel veel wegen om in illusies te leven met betrekking tot makkelijke wegen naar de hemel of naar de verlichting. Ze zijn in het internet te vinden. Maar ik zie die als werkelijke illusies, gebaseerd op het principe: de duivel wordt door de mensen niet gezien, ook al heeft hij ze bij de kraag...

Hoe kunnen we dus een activiteit in het uiterlijke leven ontwikkelen die ons deze evenwichtstoestand van de waarneming van het denken brengt?
We kunnen onze sterke denkkracht binnendragen in het uiterlijke actieve leven en het op de waarneming richten. Alle waarnemingen zijn in feiten een andere vorm van de gedachten, ze zijn helemaal niet daarvan verschillend, dat lijkt maar zo. Ons sterke denken zal de zintuigwaarneming bereiken en doordringen en de nabijheid ontdekken van de buitenwereld, die gewoonlijk zo ver van het denken verwijderd lijkt te zijn. Maar dat vraagt om een opmerkzame waarneming en denken.

Wanneer we handelen is het tevens mogelijk om ons sterke denkleven met de handeling te verenigen. We zullen veel over onszelf ontdekken en komen tot een steeds dieper wordende zelfkennis.

Omdat dan het denken zo actief en sterk geworden is dat het kan worden waargenomen, ook in het gewone actieve leven, is de zintuigwaarneming intens doorweven met dit actieve denken - en dus in evenwicht. Waarneming is doordacht, denken is waargenomen.

Maar zonder oefening in de meditatie zie ik geen mogelijkheid om een direct evenwicht in het uiterlijke leven te vinden. Er zijn mensen die begaafd zijn met een innerlijk evenwicht; anderen moeten het actief tot stand brengen. Maar ook de begaafde mensen verliezen het evenwicht in de loop van hun leven, vanwege een gebrek aan evenwicht in de omgeving. Dat gebrek wordt groter en groter, naarmate de tijd verstrijkt.


Beeld uit de science-fiction film 'Prometheus'. In deze chaos van werkingen leven we al.Hoe kunnen we in evenwicht leven in de wereld zoals die is? door Mieke Mosmuller