Scheppende wijsheid

In de oude Indische Hindu-spirituele tekst, de 'Bhagavad Gita', vinden we de volkomen verwerkelijking van het 'tweede sapiens', van de wijze innerlijke zin, die veruiterlijkt als spirituele kracht - onzichtbaar voor fysieke ogen - leeft achter Krishna. Krishna verschijnt hier als een incorporatie of mogelijk zelfs incarnatie van de volledig verwerkelijkte kracht van de scheppende wijsheid, van de menslelijke wijsheid, die een goddelijke oorsprong heeft. 'Godmens' wordt hij genoemd en we kunnen hem beschouwen als een imaginatie van de universele mens die er in het begin al was.

In mijn aanschouwing is Krishna de imaginatie van het vermogen om wijs te worden, een wijsheid die scheppende kracht heeft. Ik zie die wijsheid als een gave die in de oude voor-christelijke tijd nog een onpersoonlijke goddelijke gave was, als Godmens verschijnend aan Arjuna, de krijger. Door de gave van Christus, de 'Mensenzoon' die op aarde kwam, door de dood en de opstanding heen ging, is deze gave nu persoonlijk te verwerven. In Krishna zien we deze gave, dit vermogen in een menselijk wezen, dat blijkt een bovenmenselijk wezen te zijn, tegenover de mens opgesteld. In dit beeld staat Krishna tegenover Arjuna, hij is geen eigen vermogen van Arjuna, maar staat tegenover hem in heel zijn glorie. Arjuna kent Krishna in het gewone leven als zijn vriend en leraar, nu wordt hem zijn ware wezen geopenbaard. Wat we hier als openbaring leren kennen, kunnen we leren zien als een mogelijkheid die sluimert in ieder mens. Die mogelijkheid kan tot verwerkelijking komen in ieder, die de eerste stappen uit vrijheid zet op de weg naar die verwerkelijking in de toekomst. Arjuna heeft tegenover zich wat wij in onszelf als sluimerende capaciteit hebben.

Hoofdstuk 11

'Arjuna zei:
Deze woorden over het verheven geheim aangaande het zelf die Gij uit mededogen jegens mij gesproken hebt hebben de begoocheling van mij doen wijken.
Het ontstaan en te niet gaan der schepselen heb ik tot in bijzonderheden van u vernomen. O Gij, met uw Lotusogen en uw onvergankelijke majesteit.
O verheven Heer, zoals gij uzelf beschrijft zo is het. Mocht ik u toch in uw onvergankelijke almacht zien.
Indien gij meent dat deze door mij geschouwd kan worden, O Heer van yoga, openbaar uzelf dan als uw onvergankelijke zelf.

Krishna antwoordde:
Aanschouw mijn vormen, honderdvoudig, duizendvoudig, verschillend van aard, goddelijk, van velerlei kleur en gestalte.
...
Aanschouw nu hier het ganse heelal, het beweeglijke en het onbeweeglijke, als een in mijn lichaam, en al wat ge verder verlangt te zien.
Maar met deze ogen van u kunt ge mij niet aanschouwen. Het goddelijk oog schenk ik u. Aanschouw mijn goddelijke yoga.
Niet door eigen inspanning, maar alleen door goddelijke genade krijgt de toegewijde dit visioen van de almacht Gods.

Vervolgens toont Krishna aan Arjuna zijn ware spirituele wezen. Aan het eind spreekt hij nogmaals:

Krishna zei:
Deze vorm van mij,die gij hebt aanschouwd, is heel moeilijk te zien. Zelfs de Goden koesteren steeds het verlangen dit visioen te aanschouwen. Noch door bestudering der Veda's, noch door ascese, noch door milddadigheid, noch door het brengen van offers kan men mij zien zoals gij mij hebt gezien. Slechts door toewijding aan mij kan men mij dus aanschouwen, Arjuna, en wezenlijk kennen en zien en in mij opgaan.
Hij die handelingen verricht om mijnentwil, hij voor wie ik het hoogste heil ben, hij die mij is toegewijd, bevrijd van alle gehechtheid, zonder haat jegens welk mens dan ook, hij zal tot mij komen, o zoon van Pandu.'


Krishna openbaart zijn Ware Wezen aan Arjuna die met ontzag naar hem opkijkt.Scheppende wijsheid door Mieke Mosmuller