Leer Denken! en de zoektocht naar vrijheid

Onderstaande tekst is een letterlijke transcriptie van de gesproken video-tekst.

De mens is niet alleen uiterlijk constant in ontwikkeling, maar ook in het innerlijk van de mens is steeds een ontwikkeling gaande. Deze crisis biedt een bijzondere gelegenheid om onze blik op dat zich ontwikkelende innerlijk te richten. Vragen over wat goed of juist is, wat waarheid is, wat waarachtigheid is, wat de waarde van de mens is en wat moraliteit is, zijn vragen die juist nu onder de mensen zo prangend leven. Een van de vragen is die over de vrijheid en onvrijheid.Bekijk video op YouTube

Maar je hebt de mogelijkheid om met je oordeelsvermogen de motieven zodanig te onderzoeken, dat je ertoe zou kunnen komen dat je ook vindt dat je dat moet. En wanneer je dat zelf vindt, dat je moet, dan moet je niet meer, dan ben je namelijk vrij. Een van de bijzondere ontdekkingen in mijn leven is geweest, dat de mensheid zich in ontwikkeling bevindt. Nou kun je zeggen: Ja dat had je toch wel geleerd ook, op school en zo, je kent de evolutietheorie toch wel? Maar dat bedoel ik niet, ik bedoel dat er niet alleen een uiterlijke ontwikkeling gaande is, maar dat de mensheid zich ook innerlijk in ontwikkeling bevindt. En dat je dus helemaal niet kan zeggen dat, wat wij vandaag denken noemen, omdat we dat zo hebben zoals we het hebben, dat dat laat ik zeggen in de Griekse tijd hetzelfde denken was. Dat was voor mij echt een geweldige ontdekking, om te beseffen dat de mensheidsontwikkeling gaande is en dat je je dus eigenlijk zou moeten voorstellen dat je, wanneer je een huidige mens bekijkt, je bekijkt jezelf zoals je innerlijk leeft, dat dat zoveel verschilt van het innerlijke leven van een Griek bijvoorbeeld, dat je je helemaal niet meer voor kunt stellen hoe dat geweest is. En het interessante is natuurlijk, als je dan in zo’n boekje zoals ik dat geschreven heb te rade gaat bij oude grote meesters, dat je dan toch wel dezelfde woorden vindt. Je vindt wel het woord ‘denken’ bijvoorbeeld en je vindt het woord ‘begeerte’, maar je moet dan daarbij in het bewustzijn houden, dat hoewel die wetmatigheden natuurlijk op zich wel doorlopen tot nu, je dus te rade kunt gaan bij zulke meesters, dat het toch heel iets anders is waar zij over spreken, dan waar wij mee bezig zijn. En wanneer je dan leert kennen in wat voor fase de mensheidsontwikkeling nu is, waar wij ons nu mee bezighouden, met wat voor ontwikkeling, dan moet je zeggen dat dat bestaat uit het bewustworden van het feit dat je er bent, innerlijk, dus dat je niet alleen weet dat je lichaam er is, maar dat je ook van binnen weet dat je er bent. Daar kun je natuurlijk hele psychologische en ook wel neurologische verhandelingen over houden, maar het gaat mij om de directe gewaarwording dat je weet dat je er bent, en dat je niet alleen weet dat je er bent, maar dat je ook een heel scala van ideeën hebt over hoe je zou willen zijn, hoe je niet zou willen zijn, hoe je vindt dat andere mensen zouden moeten zijn en hoe je vindt dat ze niet zouden moeten zijn en dat je dus echt bezig bent met een bepaling, een zelfbepaling, met betrekking tot hoe je vindt dat een mens zou moeten zijn. Je zoekt je weg naar een besef van antwoorden op de vragen: Wat is nou eigenlijk goed, wat is juist, wat is verkeerd, wat is waarheid? Wat is waarachtigheid, wat is de waarde van de mens? Wat is moraliteit, enzovoort enzovoort. Daar zijn wij mee bezig en ik heb eerder al gezegd dat ik deze crisis vooral opvat als een onderdeel in dat proces. We hebben een gelegenheid daardoor, om de blik echt op ons innerlijk te richten en steeds beter en beter thuis te raken in wat je als mens nu eigenlijk bent en kunt, wat je kunt weten, wat je niet kunt weten, wat je kunt voelen, of je daar een zekere invloed op kunt uitoefenen, of je je gevoelsleven kunt opvoeden, of je je moraliteit kunt scholen, of je een steeds moreler mens kunt worden, dat is echt onze tijd en daarom is onze tijd natuurlijk ook de tijd van de psychologen. Want je zoekt dan misschien bij anderen hulp daarin. Maar mijn overtuiging is dat je de hulp echt in jezelf moet zoeken. En dat lijkt me de uitdaging in deze tijd. Het woord crisis heeft te maken met de betekenis: oordeel. Dat is hetzelfde woord. Dus we staan bloot aan een oordeel maar dat oordeel hoort in onze tijd steeds minder van buitenaf te komen, en steeds meer van binnenuit. Zelf oordelen. En het is natuurlijk allemaal niet positief, wat we meemaken. Ik maak misschien de indruk alsof ik het positief zie, maar ik zie natuurlijk heus wel hoe pijnlijk en hoe moeilijk de wereldsituatie is. Het is een oordeel. Maar we staan op een punt waarbij we dat oordeel, dat nog van buitenaf komt, moeten leren omvormen in een oordeel dat van binnenuit komt. En dat is het moment van de omwenteling van de onvrijheid naar de vrijheid. Want wanneer je zelf oordeelt en je richt je handelingen naar dat zelfgevormde oordeel, dan zul je altijd het gevoel hebben en de zekerheid dat je vrij bent. Ook wanneer je iets moet. Stel dat je iets zou moeten, dan ligt het voor de hand om te menen dat je dus niet vrij bent, want je wil niet moeten, dat is wel echt een kenmerk van onze tijd. Maar je hebt de mogelijkheid om met je oordeelsvermogen de motieven zodanig te onderzoeken, dat je ertoe zou kunnen komen dat je ook vindt dat je dat moet. En wanneer je dat zelf vindt, dat je moet, dan moet je niet meer, dan ben je namelijk vrij. Dan heb je het moeten uit de plicht, uit de dwang bevrijd omdat je zelf ook vindt dat je dat moet doen. Dat vind ik een buitengewoon bevrijdend inzicht dat echt te maken heeft met onze tijd. En dat er tegelijkertijd in deze wereld het omgekeerde lijkt te gebeuren, namelijk dat we van buitenaf krijgen opgelegd wat we moeten, dat hoort natuurlijk toch bij het hele proces. Want als dat er niet was, dan zou je niet worden geprikkeld om zelf tot een oordeel te komen. Zo zou ik bijvoorbeeld niet willen komen tot een laat ik maar zeggen vastgestelde moraal ten opzichte van wel of niet vaccineren. Dat wordt ons natuurlijk wel opgelegd. We krijgen een moraal van buiten opgelegd dat je deugt als je je laat vaccineren en dat je niet deugt als je je niet laat vaccineren. En dat wordt gestaafd, eigenlijk met statistische bewijzen. Nu is het met statistiek natuurlijk al zo dat dat een tamelijk onzinnige gang van zaken is, wanneer je denkt aan een individu. Want een individu houdt zich niet aan statistiek, dat zijn alleen groepen, die houden zich aan statistiek, daar komt de statistiek ook vandaan, maar het individu heeft natuurlijk met de statistiek helemaal geen verwantschap, want het kan heel goed zijn dat je zegt dat een vaccinatie 50% bescherming geeft maar dat maakt voor het individu niet uit want die is beschermd of niet. En die heeft geen kans op wel of niet beschermd, dat bepaalt de statistiek niet, dat bepaalt zijn hele constitutie. Daaraan zie je dat de hele statistische onderbouwing eigenlijk al iets is waar je het moeten niet op zou kunnen funderen. Maar goed, dat wordt wel gedaan en we krijgen dus van buitenaf opgelegd of je deugt of niet. En ik zou dus willen oproepen ertoe, om noch het een noch het ander aan te nemen. Dus niet te zeggen je moet je laten vaccineren want anders deug je niet, maar ook niet te zeggen je mag je niet laten vaccineren want anders deug je niet. Want dat is natuurlijk de andere kant die ontstaat, dat er mensen met hetzelfde fanatisme het niet laten vaccineren onderschrijven en dan eigenlijk hetzelfde doen als de anderen, namelijk niet begrijpen dat er mensen zijn die door bepaalde omstandigheden zich wel moeten laten vaccineren. Ik hoop dat u begrijpt wat ik bedoel. Ik wil er met alle kracht op wijzen dat je zelf moet oordelen. Dus je kunt er niet onderuit dat je zelf een oordeel vormt over het geheel van de situatie en op grond van dat geheel uiteindelijk je conclusies trekt. En wanneer je die hebt getrokken, en je weet hoe je daartoe gekomen bent en hoe sterk je daarin bent, dan ben je vrij. Dan kun je ook wanneer je je laat vaccineren terwijl je het eigenlijk niet wil, kun je dat toch in vrijheid doen. En wanneer je het gevoel hebt dat je je moet laten vaccineren dan kun je in vrijheid kiezen ervoor om het niet te doen. Dus dat zou mij de oplossing lijken voor de toekomst want het lijkt erop dat we een oordeel over ons hebben gekregen van levenslang. Dit werd in het begin op een paar maanden geschat, toen op een jaar, als de vaccinatie er eenmaal was dan was het allemaal opgelost, nu is het uitzicht 2022 geloof ik, maar er komen alweer andere varianten en er komen alweer combinaties van verschillende ziekten en het lijkt erop dat dit nog lang geen eind vindt en je zult dus toch echt moeten vinden een weg om in die situatie de vrijheid te behouden. Dat zie je soms ook in filmpjes die langskomen op youtube. Dat er mensen zijn die met heel veel kracht uitstralen dat ze ondanks alle beperkingen toch een volledige vrijheid weten te handhaven. En dat zouden we echt allemaal moeten doen. We leven in de tijd van de ontwikkeling van het eigen oordeel en het lijkt allemaal heel moeilijk, de omstandigheden van buitenaf lijken ons te dwingen om bepaalde maatregelen te volgen en wanneer er een lockdown is en je winkel moet dicht dan kun je niet de vrijheid hebben om hem open te doen. Maar je kunt wel met je oordeelsvermogen het geheel doordenken en doorvoelen en dan weten waarom je die, dat bevel, opvolgt.

We leven in een tijd die heel veel van ons vraagt en je hebt vaak het gevoel dat alle waarden die menselijk zijn, dat die stelselmatig worden ondergraven, stapje voor stapje en je zou bij de pakken kunnen gaan neerzitten en kunnen denken: het is totaal verloren. Ik kan dat niet, en ik kan dat niet omdat ik in mijzelf een opstandingskracht gewaarword die er steeds is, waardoor je weet dat je alles ook anders kunt zien. Ik heb dat in mijn romans - eigenlijk in alle romans - geprobeerd te laten zien dat er voor ieder mens een mogelijkheid bestaat om het negatieve in een ander licht te zien, je kunt het negatieve niet positief maken, maar je kunt wel een ander licht erop laten schijnen. En dat moeten we toch in onze tijd echt gaan leren. Dus wanneer ik zeg: alle mensen zullen uiteindelijk broeders worden, zusters, dan zou je kunnen zeggen: dat is een utopische gedachte, dat is een wensgedachte, dat ziet er helemaal niet naar uit. Maar het ziet er wel naar uit en iedereen die de moeite neemt om met activiteit de wereldgebeurtenissen te volgen, die kan de gegevens die er zijn ook anders leren beleven. Ik doe daar een poging toe om dat in woorden uit te drukken en ik voel natuurlijk de machteloosheid daarin, omdat dat wat ik eigenlijk wil zeggen natuurlijk nooit echt helemaal naar voren kan komen. Maar ik weet dat het mogelijk is, dat je een ander licht op de verhoudingen laat schijnen en dat licht, dat komt ook in zekere zin van buiten, maar dat komt op een manier van buiten die eigenlijk van binnen is.

We hebben inde aarde-ontwikkeling niet alleen te maken met overheden, met globale verenigingen en instituties die aan meningsvorming doen, maar we hebben ook te maken met een geestelijke aanwezigheid in de aardeontwikkeling. Wij mensen zijn daar een heel belangrijke schakel in. En wij kunnen dat. Wij kunnen ons wenden tot een licht dat alles in een positieve betekenis plaatst. We kennen het uiterlijk heel goed, dat wanneer een dag heel duister en bewolkt en regenachtig is, dat er een moment kan komen dat opeens de zon doorbreekt. Dan is er in feite niets veranderd, in de hele samenstelling van de details, alleen het licht schijnt anders. Dat heeft de mens als mogelijkheid in zich en ik zal niet ophouden, zolang als ik dat kan, om daarop te wijzen.Leer Denken! en de zoektocht naar vrijheid door Mieke Mosmuller