Vinden zonder te zoeken
doorMieke Mosmuller
10-12-2014
12 commentaren
In het Parsival verhaal is Parsival de hoofdfiguur, die de personificatie is van de taak van de moderne mens. Hij is een gezonde mens, maar zijn geest is niet geheel wakker, hij heeft een dromend bewustzijn. In het begin maakt hij veel fouten door dit dromerige bewustzijn. Het proces van het ontwaken is nog maar net begonnen als hij de graalsburcht binnengaat. Daarom volgt hij weliswaar vol verwondering wat daar gebeurt, maar hij zwijgt - hoewel hij uitverkoren was om te vragen...
De zonde niet te hebben gevraagd maakt hem wakker. Hij wordt 'mindful', maar begint tevens over alles te twijfelen, zelfs over het bestaan van God. Hij moet vele omzwervingen maken, hij zou de burcht beslist niet opnieuw kunnen vinden.
Toch blijft zijn vermogen om op het juiste moment ook het juiste te doen bij hem. Hij overwint iedereen die hem bedreigt. Er is een prachtige passage in de vertelling van Wolfram von Eschenbach, waarin verteld wordt hoe Parsival geheel verzonken is in de aanschouwing van witte sneeuw met daarin een druppel bloed. Hij lijkt als in een betovering geraakt, heeft alles om zich heen vergeten, verzonken in gedachten aan zijn geliefde. Daar komt een vijand op hem af, en je verwacht dat die hem zal doden, nu hij zo in gedachten verzonken is. Maar op het juiste ogenblik wordt hij even 'wakker', geeft een goed gerichte slag - en stuurt de overwonnen vijand naar het kasteel van koning Arthur...
We kunnen veel leren van zo'n vertelling. Wel moeten we leren om door de beelden heen te schouwen naar de werkelijke betekenis. In Parsival komt een zuivere menselijke kwaliteit tot ontwikkeling, heel langzaam en geleidelijk. De fouten die hij maakte door zijn onwetendheid worden omgevormd in de hoogste menselijke eigenschap: Het medelijden. Medelijden wordt tot zijn kracht om te weten.
'Durch Mitleid wissend...' Wetend door medelijden. Dat staat in schril contrast met het weten met behulp van ons brein, ofwel ons verstand. Daarmee kunnen we weten zonder ook maar iets te voelen - en we zullen altijd twijfels houden, ja zelfs twijfels aan de menselijke mogelijkheid om de waarheid te vinden. Medelijden is geen hersenfunctie. Het is een fundamentele constitutie van de ziel - en het is een machtige idee dat het hart de mogelijkheid heeft om te weten - zonder welke twijfel dan ook. Maar het is tevens duidelijk dat deze aanleg niet van nature volkomen is. Deze moet worden ontwikkeld en dat is niet eenvoudig. Het vraagt veel zelfoverwinning.
Dit alles kan worden beleefd wanneer je de Parsival-sage leest en tracht om door de beelden heen te lezen wat hun betekenis is. In Parsival zien we een bepaalde vernieuwing van het 'geestelijke instinct': De instinctieve gewoonte om te weten door medelijden.
Parzival, geschilderd door Hermann Hendrich
In de zoektocht van Parsival zien we de noodzaak om de weg van het midden te vinden, midden tussen de tegenstellingen. Vanuit zijn natuur zou hij beslist heel veel, teveel vragen hebben gesteld. Door de opvoeding tot ridder heeft hij geleerd te overwegen - en vraagt hij helemaal niet. Hij loopt zo zijn opgave mis. Hij heeft geen verlangen naar de graal, hij weet er helemaal niets van en heeft de burcht al helemaal niet gezocht. Maar al zocht hij niet, hij vindt die toch. Terwijl hij naar de graal kijkt is hij wel verwonderd, maar niet genoeg om naar de betekenis te vragen.
De zonde niet te hebben gevraagd maakt hem wakker. Hij wordt 'mindful', maar begint tevens over alles te twijfelen, zelfs over het bestaan van God. Hij moet vele omzwervingen maken, hij zou de burcht beslist niet opnieuw kunnen vinden.
Toch blijft zijn vermogen om op het juiste moment ook het juiste te doen bij hem. Hij overwint iedereen die hem bedreigt. Er is een prachtige passage in de vertelling van Wolfram von Eschenbach, waarin verteld wordt hoe Parsival geheel verzonken is in de aanschouwing van witte sneeuw met daarin een druppel bloed. Hij lijkt als in een betovering geraakt, heeft alles om zich heen vergeten, verzonken in gedachten aan zijn geliefde. Daar komt een vijand op hem af, en je verwacht dat die hem zal doden, nu hij zo in gedachten verzonken is. Maar op het juiste ogenblik wordt hij even 'wakker', geeft een goed gerichte slag - en stuurt de overwonnen vijand naar het kasteel van koning Arthur...
We kunnen veel leren van zo'n vertelling. Wel moeten we leren om door de beelden heen te schouwen naar de werkelijke betekenis. In Parsival komt een zuivere menselijke kwaliteit tot ontwikkeling, heel langzaam en geleidelijk. De fouten die hij maakte door zijn onwetendheid worden omgevormd in de hoogste menselijke eigenschap: Het medelijden. Medelijden wordt tot zijn kracht om te weten.
'Durch Mitleid wissend...' Wetend door medelijden. Dat staat in schril contrast met het weten met behulp van ons brein, ofwel ons verstand. Daarmee kunnen we weten zonder ook maar iets te voelen - en we zullen altijd twijfels houden, ja zelfs twijfels aan de menselijke mogelijkheid om de waarheid te vinden. Medelijden is geen hersenfunctie. Het is een fundamentele constitutie van de ziel - en het is een machtige idee dat het hart de mogelijkheid heeft om te weten - zonder welke twijfel dan ook. Maar het is tevens duidelijk dat deze aanleg niet van nature volkomen is. Deze moet worden ontwikkeld en dat is niet eenvoudig. Het vraagt veel zelfoverwinning.
Dit alles kan worden beleefd wanneer je de Parsival-sage leest en tracht om door de beelden heen te lezen wat hun betekenis is. In Parsival zien we een bepaalde vernieuwing van het 'geestelijke instinct': De instinctieve gewoonte om te weten door medelijden.
Parzival, geschilderd door Hermann Hendrich
'geestelijke instinct'
Vinden zonder te zoeken door Mieke Mosmuller
Commentaren
-
Van Margareta Bannmann @Ich wünsche mir, dass es bald ein Buch von Dir gibt, liebe Mieke, über Parzival.
Übrigens finde ich das Gemälde wunderschön.
Liebe Grüße! Margareta -
Van Mieke Mosmuller @Das ist eine schöne Frage!
-
Van Michiel Suurmond @Na het antwoord op deze vraag (dank voor zowel vraag als antwoord!), durf ik er een vraag aan toe te voegen. Mocht het boek er komen, zou er dan in kunnen worden aangeduid waarom datgene wat hij is in de komende periode steeds meer en meer noodzakelijk zal worden?
-
Van Marie Anne Paepe @Misschien heeft dit wel te maken met de noodzaak van het vinden van de weg van het midden tussen de tegenstellingen, zoals Mieke reeds aangaf.
Van Rudolf Steiner leerde ik dat het Ik alleen in het midden - in de juiste maat tussen de polen, in die rust, dus daar waar de beweging nog beide kanten kan opgaan - de juiste verhouding tot de buitenwereld kan tot stand brengen. Maar opdat de polen in de eigen ziel ontwikkelingsfactoren kunnen zijn, is er vooreerst bewustwording van de tegenstellingen in zichzelf vereist.
Wat mij vooral boeit in deze blog en tot mij tot meditatie aanspoorde is het medelijden als kenkracht. Het brengt mij verder.
Dank je wel Mieke ! -
Van Machteld Rippen-Veenker @Vieles von Parcival ist schon zu lesen in Mieke ihren Buch 'De wijsheid is een vrouw', leider nur noch im Holländisch..Sehe auch das Commentar im blog 'De burcht van de visserskoning'.
-
Van Elfi (ich schicke nie meinen ganzen Namen durchs Netz) @Sehr geehrte Frau Mosmuller,
dank eines Flyers hatte ich das Glück, Ihr Nürnberger Seminar zu finden.
Ohne zu suchen; ich wusste ja gar nicht, dass es Sie gibt.
Heute habe ich folgenden Satz von Friederike Mayröcker gefunden:
Ihre Arbeitsweise beschreibt Mayröcker so: „Ich lebe in Bildern. Ich sehe alles in Bildern, meine ganze Vergangenheit, Erinnerungen sind Bilder. Ich mache die Bilder zu Sprache, indem ich ganz hineinsteige in das Bild. Ich steige solange hinein, bis es Sprache wird.“
Das erinnert mich sehr an das, was Sie über den Übergang von Imagination zu Inspiration gesagt haben, denn die Wahrnehmung, dass etwas "Sprache wird" müsste mit der Beobachtung des Denkens identisch sein.
Mich freut es immer, wenn ich etwas in ganz anderen Zusammenhängen wiederfinde.
Herzliche Grüße
Elfi -
Van Mieke Mosmuller @Vielen Dank für Ihr Kommentar! Es hat auch mich gefreut, Sie in Nürnberg zu treffen.
-
Van Luciano Versell @Was meinem Hirn anstösst : wer nicht sucht, kann auch nicht finden. Denn im Suchen selbst keimt und reift das Finden. Suchen und Finden sind mir eine Ganzheit von liebenden Gegensätzen, die auf einander zu gerichtet sind.
Parzival findet nicht - er wird gefunden....
Ich möcht nicht widersprochen haben, eher den Widerspruch in mir verarzten.
Danke für Ihre Anregung !
Luciano
Wann sind Sie wieder in der S chweiz ? -
Van Kees Weurman @Picasso hat einmal gesagt: Ich suche nicht, ich finde......
-
Van Kurt Hofer @Lieber Luciano
Mieke Mosmuller wird am Wochenende vom 27.-29. März 2015 in die Schweiz kommen und in Zürich und Bern Vorträge und Übungen geben. Kennst du die Rundbriefe des Freundeskreises von Mieke Mosmuller? Dort und auf der Website des occident Verlages findet man alle Veranstaltungshinweise und Kontaktdaten :-). Sei freundlich gegrüsst! Kurt -
Van Mieke Mosmuller @Ja, im Geistigen ist alles umgekehrt, da liegt das Finden bevor dem Suchen. Das hat das Gehirn nicht gern...
Vielleicht sehen wir uns im März in der Schweiz... -
Van Freddy TM Kokke @Kunnen de hersenen zelfstandig dus iets niet graag mogen?
Los van mijn persoon?
Of zijn op dat moment mijn hersenen mij?
Of bedoel je het lichaamsgebonden denken?
Overigens is het beeld in Parsifal niet één druppel bloed maar drie druppels bloed in de witte sneeuw: of is het aantal druppels in het beeld zonder betekenis? Immers: "Wel moeten we leren om door de beelden heen te schouwen naar de werkelijke betekenis." Daar ben ik het hartgrondig mee eens...
Voor wie het interesseert: Leen Mees heeft een prachtige 'exegese' geschreven in het Mededelingenblad van de AViN (in mijn bezit).
Hopelijk wordt ik niet weggezet als intellectueel of detaillist.
Mieke, wellicht binnenkort tot ziens in Zeist
