Wat de Engelen in onze ziel doen

Deze keer citeer ik uit een voordracht van Rudolf Steiner, die staat in GA 182. In deze voordracht wordt het drievoudige ideaal van de mens beschreven en we kunnen meebeleven waar het helderziende denken de oorsprong van dit ideaal vindt.

'Dan blijkt dat deze wezens uit de hiërarchie van de engelen - en in zekere zin elke engel nog afzonderlijk, die voor iedere mens in zekere zin zijn opgave heeft, maar ook voornamelijk door hun samenwerken - beelden in het menselijke astraallichaam vormen. Onder de leiding van de geesten van de vorm vormen zij beelden. Wanneer men zich niet tot een imaginatieve kennis verheft, dan weet men niet dat voortdurend in ons astraallichaam beelden worden gevormd. Zij ontstaan en vergaan deze beelden. Zouden deze beelden niet gevormd worden, dan zou er geen ontwikkeling van de mensheid naar de toekomst toe zijn, die overeenkomt met de bedoelingen van de geesten van de vorm. Wat de geesten van de vorm met ons tot aan het einde van de aarde-ontwikkeling verder bereiken willen dat moeten zij als eerste in beelden ontwikkelen, en uit deze beelden zal dan later de omgevormde mensheid, de werkelijkheid ontstaan. En deze beelden in ons astraallichaam vormen vandaag de geesten van de vorm reeds door middel van de engelen.

De engelen vormen in het menselijke astraallichaam beelden, beelden die men met het tot helderziendheid ontwikkelde denken bereiken kan. Kan men deze beelden, die de engelen in ons astraallichaam vormen vervolgen, dan blijkt dat deze beelden naar heel bepaalde impulsen, naar heel bepaalde principes gevormd worden en ze worden zo gevormd, dat in de wijze waarop deze beelden ontstaan als het ware krachten voor de toekomstige ontwikkeling van de mensheid liggen.

Wanneer men - hoe wonderlijk het ook klinkt, men moet het zo uitdrukken - de engelen beschouwt bij dit werk dat zij verrichten, dan hebben deze engelen bij hun werk een heel bepaald doel voor de toekomstige sociale vormgeving van het menselijk leven op aarde. En ze willen zulke beelden in het menselijke astraallichaam opwekken die heel bepaalde sociale toestanden in het menselijke samenleven van de toekomst zullen veroorzaken. De mensen kunnen zich er tegen weren te erkennen dat engelen in hen toekomstidealen willen opwekken, maar toch is het zo. En wel werkt er een heel bepaald principe bij deze beeldvorming van de engelen, er werkt het grondprincipe dat in de toekomst geen mens rust zal hebben in het genot van geluk, wanneer andere naast hem ongelukkig zijn. Er heerst een bepaalde impuls van absolute broederlijkheid, van absolute eenwording van het mensengeslacht, van op de juiste wijze begrepen broederlijkheid met betrekking tot de sociale toestanden in het fysieke leven. Dat is het ene gezichtspunt waaraan wij kunnen zien dat de engelen de beelden in het menselijke astraallichaam vormen.

Maar er is nog een tweede impuls van waaruit de engelen deze beelden vormen, dat is dat ze niet alleen bepaalde bedoelingen volgen met betrekking tot het uiterlijke sociale leven, maar ze volgen ook bepaalde bedoelingen met betrekking tot de menselijke ziel, met betrekking tot het zielenleven van de mensen. Ze volgen door hun beelden, die ze het astraallichaam inprenten, het doel dat in de toekomst iedere mens in iedere mens een verborgen goddelijks zal zien. Het gaat erom dat het anders moet worden naar de bedoeling die in het werk van de engelen ligt. Het moet zo worden, dat we niet de mens beschouwen als een in zekere zin hoger ontwikkeld dier, naar alleen maar zijn fysieke kwaliteiten, noch in theorie, noch in de praktijk, maar dat we iedere mens tegemoet treden met het volledig ontwikkelde gevoel: in de mens verschijnt iets wat uit de goddelijke wereldgronden zich openbaart, door vlees en bloed zich openbaart. De mens te vatten als beeld, dat zich vanuit de geestelijke wereld openbaart, zo ernstig als maar mogelijk, zo sterk als maar mogelijk, zo begripvol als maar mogelijk, dat zal in de beelden door de engelen worden gelegd. Dat zal eens, wanneer het verwerkelijkt wordt, een heel bepaald gevolg hebben. Alle vrije religiositeit die zich in de toekomst in de mensheid zal ontwikkelen, zal erop berusten dat in iedere mens het evenbeeld van de godheid werkelijk in de directe levenspraktijk, niet alleen in de theorie, zal worden erkend. Dan zal er geen religieuze dwang meer kunnen zijn, dan hoeft die er ook niet te zijn, want dan zal de ontmoeting van iedere mens met iedere mens in beginsel al een religieuze handeling zijn, een sacrament. En niemand zal door een bepaalde kerk, die uiterlijke inrichtingen op het fysieke plan heeft, het nodig hebben om het religieuze leven overeind te houden. De kerk kan, wanneer zij zichzelf juist begrijpt, slechts de ene bedoeling hebben om zich onnodig te maken op het fysieke plan, doordat het gehele leven tot uitdrukking van het bovenzinnelijke wordt gemaakt. Dat ligt ten grondslag aan de impulsen van het werk van de engelen: volledige vrijheid van het religieuze leven over de mensen uit te gieten.

En ten derde ligt ten grondslag om de mens de mogelijkheid te geven door het denken tot de geest te komen, door het denken over de afgrond tot een beleven in het geestelijke te komen. Geesteswetenschap voor de geest, vrijheid van religie voor de ziel, broederlijkheid voor het lichaam, dat klinkt als een wereldmuziek door het werk van de engelen in het menselijke astraallichaam. Men hoeft, zou ik willen zeggen, slechts zijn bewustzijn te verheffen tot een zeker andere laag, dan voelt men zich verplaatst in deze wonderbaarlijke werkplaats van de engelen in het menselijke astraallichaam.

Nu is het zo dat wij in tijdperk van de bewustzijnsziel leven en in dit tijdperk van de bewustzijnziel doen de engelen in het menselijke astraallichaam datgene wat ik juist heb verteld. De mensen moeten langzamerhand bewust komen tot het vatten van datgene wat ik zojuist heb verteld, dat behoort tot de menselijke ontwikkeling.'


Fra Angelico, Engel

(Herhaling van 18-05-2016)Wat de Engelen in onze ziel doen door Mieke Mosmuller