Gedurende deze periode van veel voordrachten en workshops geef ik in deze teksten korte impressies van enkele daarvan. In Driebergen hebben we vijf avonden besteed aan de studie van de bijzondere voordrachten van Rudolf Steiner over de gezonde ontwikkeling van de mens door een gezonde opvoeding. Afgelopen woensdag ontwikkelden we gedachten en deden we innerlijke oefeningen gebaseerd op de zevende voordracht. Hierin wordt de ontwikkeling van het kind tot zeven jaar besproken. We kunnen leren zien, dat in zulke jonge kinderen het levenslichaam, het etherlichaam aan het werk is om het fysieke lichaam verder te vormen. We hoeven echt niet helderziend te zijn om dit te kunnen waarnemen. Het gaat erom de betreffende ideeën te vatten en dan naar het kind te kijken, terwijl je als het ware geheel met die ideeën doordrongen bent. Het begrip brengt de mogelijkheid om volbewust te zien, wat je tevoren ook wel zag, maar onbewust.
In deze voordracht wordt de idee van het etherlichaam gegeven, zoals dit het fysieke lichaam vormt en dan vervolgens vrij komt voor andere activiteiten, in drie geweldige stappen. In de eerste periode van ongeveer twee en een half jaar vormt het etherlichaam zintuigen, hersenen en zenuwstelsel zo, dat het kind daardoor de vaardigheid ontwikkelt om zich op te richten vanuit het liggen naar het zitten en het staan, en om te gaan lopen. Het ontwikkelt het kinderlijke strottenhoofd zodat het geschikt is voor het leren spreken, en het modelleert de grote hersenen zo fijn, dat het kan leren denken. Deze processen zijn zo diep spiritueel dat de mens ze alleen maar onbewust mag uitvoeren.
Wanneer we met een kind spelen of het verzorgen kan het moeilijk zijn om deze heilige krachten die rondom het kind zijn en het opbouwen waar te nemen. Maar door de meditatie hebben we de kans, de genade, dat we in staat zijn om zelf imaginaties te vormen. In de meditatie kunnen we meer opmerkzaam en geconcentreerd zijn, en deze imaginatieve activiteit leidt naar de werkelijke krachten in het werkelijke kind...
Zo kunnen we ook leren zien dat na deze periode van leren lopen, spreken en denken – wanneer het kind begint ‘ik’ tegen zichzelf te zeggen – het etherlichaam vrij wordt van het hoofd en daardoor in staat stelt om de fantasie en het geheugen te ontwikkelen. Die vaardigheden bloeien pas echt op in de lagere school tijd, maar het begin ligt hier. Het hart is nog in een diepe slaap, de ledematen nog meer.
Zo zijn er drie trappen in het vrij worden van het etherlichaam. In de eerste levensjaren wil het kind helemaal geen bemoeienis met zijn wil, dat zouden de opvoeders moeten aanvoelen. Het zet alle wilskrachten in voor de vorming van het lichaam, de meest grootse onderneming in het hele leven…
*
Dit is de 52e blog, dat betekent dat er een eerste jaargang voorbij is, met elke week een tekst. Volgende week zal de eerste van de tweede jaargang verschijnen! Dank aan allen voor het lezen, meedenken en sturen van commentaren.
Een kind is een zichtbaar geworden liefde.Wat is een kind? door Mieke Mosmuller