De mens is een wonderbaarlijk schepsel. Wij zijn niet alleen in staat om te denken, om kennis te vergaren en wijsheid te ontwikkelen. We zijn eveneens begaafd met mogelijkheden om vaardigheden te ontwikkelen. In het dierenrijk zien we ook vaardigheden, deze zijn aangeboren en ze zijn instinctief. Een bij heeft schitterende instinctieve vaardigheden, bijen behoeven niet te leren, ze worden ermee geboren en ze hebben het niet nodig om te weten wat ze doen, om dat perfect te kunnen doen.
Vaardigheden bij de mens zijn veel meer universeel, ze zijn er als aanleg om een bepaald vakmanschap te ontwikkelen. Een concertviolist is geboren met een aanleg om viool te spelen. Maar hij of zij zou ook oud kunnen worden zonder ooit deze concertviolist te zijn geworden. De aanleg moet worden ontwikkeld in het leven, door harde studie en oefening. Een bij hoeft niet te oefenen.
Een kleermaker heeft eveneens zijn aangeboren talenten, maar ook hij moet dit talent ontwikkelen tot een vaardigheid, tot vakmanschap. Hoe meer hij ernaar streeft perfecte kleren te maken, des te meer wordt hij tot een vaardige kleermaker. De aanleg moet getraind worden totdat het vakmanschap wordt, totdat het talent macht heeft gekregen over de handen, de vingers, de ledematen. Dat is een heel interessant thema om over na te denken.
De mens is geboren om vaardigheden te ontwikkelen, vakmanschap dat ver uitgaat boven wat de hersenen doen, want vaardigheden strekken zich uit tot in de ledematen en de handen worden als het ware 'vol van brein', 'vol van bewustzijn'. Is dat niet een geweldige bewustwording? In zekere zin zou je kunnen zeggen dat vaardigheid meer is dan kennis. Zo zouden we bijvoorbeeld met verwondering kunnen kijken naar een metselaar die een bijzondere kennis van het materiaal heeft dat hij gebruikt en bij wie deze kennis reikt tot in zijn handen, zijn vingers.
Een oer-geschiedenis over de tegenstelling wijsheid en praktische vaardigheid is de tempellegende. In deze legende wordt verteld over het bouwen van de tempel van Salomo. Salomo, de wijze koning, had de vaardigheden van Hiram nodig om deze tempel te kunnen bouwen. In de legende wordt de oer-jaloezie van de wijze mens op de mens met vakmanschap verteld. Wat
'Prometheus aan de mens gebracht heeft' lijkt in Hiram geïncorporeerd: het is de vaardigheid om de krachten van de elementen meester te worden, de krachten van aarde, water, lucht en vuur.
Salomo, met heel zijn wijsheid, is niet in staat om een tempel te bouwen. De koningin van Sheba komt aan en:
'de koning was betoverd door haar schoonheid. In korte tijd bood hij haar zijn hand, die de koningin, die blij is dit trotse hart te hebben overwonnen, aannam Maar bij het opnieuw bezoeken van de tempel vroeg ze herhaaldelijk om de architect te zien die zulke wonderbaarlijke dingen tot stand had gebracht. Salomo stelde het zo lang mogelijk uit om Hiram Abiff aan de koningin voor te stellen, maar tenslotte moest hij wel. De mysterieuze kunstenaar werd voor haar geleid en hij wierp een blik op de koningin, die heel haar hart doordrong. Nadat ze haar beheersing had teruggevonden stelde ze hem vragen en beschermde hem tegen de boze wil en de opkomende jaloezie van de koning. Toen ze de talloze arbeiders wilde zien die aan de tempel hadden gewerkt protesteerde Salomo dat het onmogelijk was om ze allemaal tegelijk te verzamelen. Maar Hiram die op een steen sprong om beter gezien kunnen worden, beschreef met zijn rechterhand in de lucht het symbolische Tau-teken en onmiddellijk haastten de mannen zich van alle kanten van het werk naar de aanwezigheid van hun meester. De koningin verwonderde zich hierover diep en heimelijk had ze spijt van de belofte die ze aan de koning had gegeven, want ze voelde dat ze verliefd was geworden op de machtige architect.'*
In dit beeld wordt het duidelijk hoe grandioos vaardigheden kunnen zijn, hoe deze ver uit kunnen gaan boven de wijsheid en de schoonheid en hoe dit jaloezie en nijd kan veroorzaken.
Paradijsdeuren van de dom in Florence, de aankomst van de koningin van Sheba.* Voor de gehele tekst (in het Duits) zie:
http://tempellegende.wikispaces.com/Legende+4+nov,
http://tempellegende.wikispaces.com/Bij+Heckethorn,
http://tempellegende.wikispaces.com/Bij+Gerard+de+NervalOm te luisteren naar de grandeur van de aankomst van de koningin van Sheba (G.F. Händel):
https://www.youtube.com/watch?v=zfxKt6fJzpAWijsheid en vakmanschap door Mieke Mosmuller